نیتروسلولز یک ترکیب شیمیایی با جرم مولی متغیر است که از نیتراسیون پنبه با استفاده از اسید نیتریک در حضور کاتالیزور به دست می آید. این ماده در واقع از باروت کشف شد و از آن قوی تر بود و به همین دلیل در صنعت مورد استقبال قرار گرفت. آمازون تله 

خواص شیمیایی و فیزیکی نیتروسلولز

نیتروسلولز یک جامد سفید مایل به زرد است که به صورت نخ یا گرانول پنبه وجود دارد. این ماده بسیار قابل اشتعال است و در صورت قرار گرفتن در معرض حرارت، شعله باز، جرقه یا تخلیه الکتریسیته ساکن ممکن است منفجر شود. همچنین نیتروسلولز در صورت مخلوط شدن با هوا می تواند باعث انفجار گرد و غبار شود.

نیتروسلولز در آب نامحلول است اما در حلال های آلی مانند اتر، استون و بنزن محلول است. این ماده دارای نقطه ذوب 160 تا 170 درجه سانتیگراد است.

کاربردهای نیتروسلولز

نیتروسلولز کاربردهای مختلفی در صنایع مختلف دارد. از جمله کاربردهای این ماده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تولید مواد منفجره: نیتروسلولز یکی از اجزای اصلی مواد منفجره مانند باروت، دینامیت، ترقه و فشنگ است.

تولید پلاستیک: نیتروسلولز به عنوان ماده اولیه در تولید پلاستیک های نیتریل و نیتروسلولزی استفاده می شود. این پلاستیک ها کاربردهای مختلفی در صنایع مختلف دارند که عبارتند از:

• محصولات خانگی مانند برس، مسواک و شانه
• محصولات پزشکی مانند بخیه و کاتتر
• محصولات صنعتی مانند چرخ دنده و کابل

تولید رنگ و پوشش:

نیتروسلولز به عنوان یک ماده خشک کننده در تولید رنگ و پوشش استفاده می شود. این ماده باعث می شود رنگ ها و پوشش ها سریعتر خشک شوند و مقاومت در برابر خوردگی بیشتری دارند.

تولید فیلم و کاغذ: نیتروسلولز به عنوان ماده اولیه در تولید فیلم های عکاسی، فیلم ها و کاغذهای گرافیکی استفاده می شود. این ماده باعث شفافیت و مقاومت بیشتر فیلم ها و کاغذها می شود.

خطرات نیتروسلولز

نیتروسلولز یک ماده خطرناک است و در صورت عدم استفاده ایمن می تواند آسیب جدی به سلامتی و محیط زیست وارد کند. از جمله خطرات نیتروسلولز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

خطر انفجار: نیتروسلولز ماده ای بسیار قابل اشتعال است و در صورت قرار گرفتن در معرض حرارت، شعله باز، جرقه یا تخلیه الکتریسیته ساکن ممکن است منفجر شود.

خطر مسمومیت: استنشاق دود ناشی از سوزاندن نیتروسلولز می تواند باعث مسمومیت شود. علائم مسمومیت با نیتروسلولز شامل سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ است.

خطر آلودگی محیط زیست: نیتروسلولز در صورت انتشار در محیط می تواند باعث آلودگی خاک و آب شود.

نکات ایمنی برای کار با نیتروسلولز

برای کاهش خطرات هنگام کار با نیتروسلولز، باید نکات ایمنی زیر را رعایت کنید:

نیتروسلولز را در جای خشک و خنک نگهداری کنید.
از تماس نیتروسلولز با حرارت، شعله باز، جرقه یا تخلیه الکتریسیته ساکن خودداری کنید.
هنگام کار با نیتروسلولز، از لباس های محافظ مانند دستکش، عینک و ماسک استفاده کنید.
اگر نیتروسلولز با پوست یا چشم تماس پیدا کرد، بلافاصله ناحیه آسیب دیده را با آب فراوان بشویید.

مرجع مواد شیمیایی ایران